علائم اوتیسم در نوجوانان(پس از پنج سالگی)

تا اینجا علائم اوتیسم تا پیش از 2 سالگی و سپس تا پیش از 5 سالگی معرفی گردید اما اگرچه اختلال اوتیسم از دو یا سه سالگی قابل تشخیص است،در کشور ما بسیاری از کودکان هستند که تا سن مدرسه تشخیص دریافت نمی کنند و زمانی که وارد مدرسه می شوند و تاخیر هایی در مهارتهای زبانی یا اجتماعی نشان می دهند والدین را درگیر با واژه ای به نام اوتیسم می سازند.از طرفی کودکانی که علائم خفیف تری دارند و یا اوتیسم عملکرد بالا هستند هم ممکن است جزو دسته ای باشند که تا سن مدرسه تشخیص دریافت ننموده اند.کودکانی که بیش از پنج سال سن دارند ممکن است علائم اوتیسم خفیف را به شرح زیر نشان دهند:

• گستره محدود علایق و وسواس به موضوعات خاص.
• وجود رفتار های تکراری مانند حرکت بال بال زدن،دور خود چرخیدن.
• نبود ارتباط چشمی و یا دزدیده نگاه کردن به دیگران(نگاهی که مستقیم و در چشم نیست)
• مشکلات در ارتباط اجتماعی(اصولا در دوستی و بازی با دیگر کودکان مشکل دارند)
• عدم درک احساسات دیگران مانند ناراحتی والدین(در صورت مشاهده گریه مادر تغییر در حالات انها مشاهده نمی شود و کنجکاو حالات مادر نمی گردند)
• ترجیح تنهایی به جای بودن با دیگر کودکان.
• دوری از تماس جسمی با دیگران و اجتناب از لمس شدن.
• الگوهای خواب غیر معمول.
• در گفتار و کلام به جای گفتار عامیانه از کلام رسمی و ماشینی استفاده می کنند.
• تاکید بر امور روزمره و روتین و اینکه هر روز راس یک ساعتی چه کاری و چگونه باید انجام بگیرد.
• ترجیح برخی غذاها و خوراکی ها و یا لباس ها یا اشیاءخاص.

اما در کودکان در این سن که اوتیسم شدید تری دارند علائم زیر ممکن است مشاهده گردد:

• اصلا از گفتار استفاده نمی کنند(در حدود 25 تا 50 درصد کودکان دارای اوتیسم به مهارتهای گفتاری دست پیدا نمی کنند و دست یابی به گفتار بعد از 5 سالگی نیز برای انها امری بسیاربسیار نادر است).
• از تغییرات در امور روزمره بسیار ناراحت می شود و بهم می ریزد.
• رفتار های چالش برانگیز مانند پرخاشگری و یا کوبیدن سر و یا دیگر آزاری مشاهده می گردد.
• در زندگی روزمره مانند دستشویی رفتن، لباس پوشیدن، حمام کردن نیازمند کمک هستند.
• درگیر رفتار های تکراری شدید هستند مانند تکان های شدید بدن(بالا و پایین پریدن)
• اصرار شدید بر روال ها و روتین های زندگی و بهم ریختن در صورت تغییری در انها.
• داشتن رژیم غذایی خاص.

 علائم اوتیسم در بزرگسالان

اوتیسم اختلالی مادام العمر است و ممکن است برخی افراد در بزرگسالی تشخیص داده شوند که مبتلا به اوتیسم هستند که ممکن است به خاطر این باشد که این افراد در طیف بالای
عملکرد اتیسم قرار دارند و علائم به صورتی است که در دوره های پیش از این قابل تشخیص نبوده است.البته می توان به این امر تشخیص های اشتباه پیشین مانند بیش فعالی و نقص توجه یا وسواس را نیز اضافه نمود.یک فرد بزرگسال دارای اوتیسم، دارای علائم زیر است:

• در تعاملات اجتماعی با مشکلاتی مواجه است و ممکن است اصلا دوستی نداشته باشند.
• از برقراری ارتباط چشمی به وضوح اجتناب می کند.
• متوجه حرکتهای غیرکلامی و یا ایما و اشارات در صورت دیگران نمی شود و یا انها را درک نمیکند.
• تغییر در صدای دیگران در اثر تغییر حالات عاطفی و هیجانی را درک نمی کند.
• طبق روال و اصولی که برای خودش تعریف نموده عمل می کند و با انها راحت است و تغییر در انها موجب عصبانیت یا رنجش او می گردد.
• به سروصدای بلند و بوی قوی و یا مزه های قوی حساسیت نشان می دهند.
• رفتار های تکراری مانند ضربه زدن هایی با دست به میز و یا دیوار یا به بدن خود دارند(این حرکات ممکن است مانند دوران کودکی به راحتی قابل مشاهده نباشد برای نمونه ممکن است دائم حالت خاصی به دست ها یا بدن خود بدهند)
• ​حافظه بسیار خوب
• این افراد در مشاغل خود بیشتر دوست دارند بر اساس دستورالعمل ها کار کنند
• این افراد در مشاغلی مانند it یا برنامه نویسی که به صورتی روتین انجام می گردد موفقیت دارند و از ان لذت می برند.

اما علائم اوتیسم شدید تر در افراد بزرگسال نیز به شرح زیر است:

• اصلا از گفتار استفاده نمی کنند.
• از تغییرات در امور روزمره بسیار ناراحت می شود و بهم می ریزد.
• رفتار های چالش برانگیز مانند پرخاشگری و یا کوبیدن سر و یا دیگر آزاری مشاهده می گردد.
• در زندگی روزمره مانند دستشویی رفتن، لباس پوشیدن، مسواک زدن، حمام کردن نیازمند کمک هستند.
• درگیر رفتار های تکراری شدید هستند مانند تکان های شدید بدن(عقب و جلو رفتن و یا تکان های شدید دست ها که ممکن است با صدا یا خنده های بی مورد نیز همراه باشد)
• اصرار شدید بر روال ها و روتین های زندگی و بهم ریختن در صورت تغییری در انها.
• داشتن رژیم غذایی خاص.
• اضطراب شدید با علائم تحریک پذیری،بیخوابی،تپش قلب،سر درد،سرگیجه
• افسردگی.

اوتیسم بیماری است یا اختلال؟

متخصصان بیشتر اوتیسم را اختلال یا سندروم معرفی می کنند تا بیماری چراکه بیماری نتیجه پاسخ بدن به یک عامل داخلی یا خارجی است و برای درمان بیماری نیز جایگاه مشخصی در بدن وجود دارد اما اختلال نوعی بی نظمی در عملکرد های معمول و منظم بدن است در مواردی نیز عنوان می گردد که اختلال در اثر یک اشتباه در بدن رخ می دهد.اختلال را در اثر یک بیماری نیز می شناسند مانند اختلال اریتمی قلب که در اثر بیماری قلبی بوجود می اید.اما بهترین تعریف برای اوتیسم سندروم است که به مجموعه ای از علائم و نشانه های یک بیماری یا اختلال اشاره دارد. ممکن است این پرسش نیز مطرح گردد که آیا اوتیسم نوعی ناتوانی یادگیری است؟ و پاسخ،خیر است. اوتیسم،ناتوانی یادگیری نیست.اما اختلالی است که بر یادگیری تاثیر می گذارد و به همین خاطر کودکان دارای اوتیسم نیازمند مداخلات ویژه در آموزش هستند.

گفتار و زبان در کودک دارای اوتیسم

گفتار و زبان در کودک دارای اوتیسم بسته به شدت اختلال او متفاوت است، به همین خاطر است که توانایی گفتار و مهارتهای زبانی در هر سطحی از اوتیسم متغییر است.در سطح یک یا اوتیسم خفیف کودک ممکن است کمی با تاخیر از کلمه ها استفاده کند و حتی بتواند جمله سازی کند اما در شروع کردن مکالمات و گفتگو و ادامه دادن ان نیازمند کمک است و همانطور که در بخش علائم اوتیسم سطح یک گفته شد ممکن است گفتار او کمی رباتیک به نظر برسد. اما با استفاده از متد های صحیح در مورد این کودکان می توان به سطح خوبی از گفتار در این کودکان دست یافت و حتی ممکن است این کودکان در بزرگسالی به سخنوران خوبی تبدیل شوند و بتوانند بیشتر از یک ساعت در مقابل هزاران نفر سخنرانی کنند اما همینطور ممکن است در ادامه دادن یک مکالمه دوستانه با یک دوست مشکل داشته باشند.این کودکان ممکن است در درک و معنی گفتگو ها مشکلی نداشته باشند، ولی اصولا مشاهده می گردد که در لحن و زیروبمی گفتار خود دچار مشکلاتی هستند.گفتار درمانی و استفاده از رویکرد های بازی درمانی و روش جاسپر و همینطور برای کودکان نوپا و خردسال سطح یک استفاده از روش دنور می تواند نتایج درخشانی به همراه داشته باشد.
گفتار در کودک دارای اوتیسم سطح 2 یا متوسط تفاوت چشمگیری با سطح یک دارد. مشکلات گفتاری در این کودکان با وضوح بیشتری قابل مشاهده است.این کودکان نه تنها شروع کننده های خوبی برای مکالمه نیستند بلکه ادامه دهندگان خوبی نیز برای مکالمات نیستند.ممکن است گفتار داشته باشند و در مواردی گفتار انها هم تا حدودی خوب است ولی در اکثر مواقع این گفتار خیلی مفهوم و قابل درک نیست و اگر در پشت این گفتار مفهوم و یا معنی وجود داشته باشد فقط نزدیکترین افراد به او می توانند بفهمند که او چه می گوید.برای بهبود گفتار کودک دارای اوتیسم سطح 2 نیز می توان از خدمات گفتار درمانی و همچنین از رویکرد ای بی ای بهره برد.
کودک دارای اوتیسم سطح 3 گفتار و مهارتهای زبانی نانقصی دارد و اصولا مهارت و توانایی استفاده از گفتار برای ارتباط برقرار کردن را ندارد و شاید تنها برای برطرف کردن نیاز های اولیه خود از تک کلمات و یا جملات دو کلمه ای استفاده کند. برای این کودکان بیشتر از کارت تصاویر و یا از سیستم های الکترونیک استفاده می گردد تا انها بتوانند با این واسطه حداقل توانایی ارتباط با دنیای اطراف را داشته باشند. 

هوش کودکان دارای اوتیسم

دشوار است که بتوان میزان هوشبهر هر سطح اختلال طیف اوتیسم را مشخص نمود چراکه معیار های هر دسته بندی تقریبا با همدیگر متفاوت است اما با این حال با مطالعه مقالات و پژوهشهای صورت گرفته در کشور آمریکا می توان به یک دسته بندی غیر رسمی دست یافت.به گفته اوتیسم اسپیک و به نقل از CDC در کشور آمریکا 31 درصد مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم دارای ناتوانی ذهنی اند یعنی ضریب هوشی پایینتر از 70 دارند که می توان افراد قرار گرفته در این دسته را در سطح3 در نظر گرفت. در حدود 25 درصد در محدوده مرزی یعنی هوشبهری بین 71 تا 85  قرار دارند که می توان این دسته را در سطح 2 قرار داد و در حدود 44 درصد از این کودکان نمرات هوشبهری در حد متوسط تا بالاتر از حد متوسط را داراند یعنی بالای 85 درصد که می توان این دسته را در سطح 1 قرار داد.ولی این داده های آماری بر اساس جامعه و ابزار سنجش و طبقه بندی  میتواند متفاوت باشد. برای نمونه بر اساس تحقیقات و در مقاله ای که چرمن و همکاران در سال 2011 منتشر نموده اند به شکل دیگری میزان پراکندگی هوشبهر در اختلال طیف اوتیسم مشخص گردیده است. این پژوهشگران اعلام نموده اند که در جامعه 75 نفری انها 16 درصد ناتوانی ذهنی داشتند یعنی هوشبهری پایینتر از 50 داشته اند28 درصد هوش متوسط داشته اند یعنی هوشبهری میان 85 تا 115 داشته اند و تنها 3 درصد باهوش بوده و هوشبهری بالاتر از 115 داشته اند.

از طرفی ممکن است کودکی به دلیل وجود اضطراب در زمان انجام تست ها و یا در کل در تمام فرایند های شناختی عملکردی پایینتر از توان خود را نشان دهد که این امر را می توان در کودکان اتیستیک نیز مشاهده نمود و این کودک ممکن است با هوشبهری خوب در سطح 2 قرار گیرد.به همین خاطر و به دلیل اصول علم روانشناسی و روانسنجی و با شناختی که از اختلال طیف اوتیسم به وجود امده نمی توان به سادگی ارتباط منطقی و با استدلال و مستندی میان دسته بندی هوشبهر و IQ  و سطوح اختلال طیف اوتیسم برقرار نمود.
در پایان،این علائم می تواند در تمام سطوح اختلال طیف اوتیسم مشترک باشد در افرادی کمتر ودر افرادی بیشتر.اما علائم اختلال طیف اوتیسم را نمی توان به صورت سیاه یا سفید و یا همه یا هیچ مشاهده نمود.برخی افراد اتیستیک هستند که نمی توان به راحتی در یک سطح مشخص آنها را قرار داد چراکه ممکن است هم علائم گروه سطح یک و هم علائم سطح 3 را نشان دهند. هر فردی ممکن است طیفی از این علائم را نشان دهد و توسط متخصصین اختلال طیف اوتیسم فرد در نزدیکترین طبقه قرار می گیرد.

برگرفته ازسایت: https://autism-clinic.com/