راهکارهای پیشنهادی در الگوی مصرف فعلی ایران

1. یکی از تحولات اساسی که باید در الگوی مصرف فعلی ایران به وجود آید، تغییر ذائقه مردم از کالاهای خارجی به سمت کالاهای تولید داخل است. دروضعیت فعلی با وجود این که در بسیاری از زمینه ها، تولید داخلی می تواند نیازهای جامعه را تأمین کند، مصرف کنندگان ترجیح می دهند از کالاهای مشابه خارجی استفاده کنند که این گرایش را می توان ناشی از باورهای فرهنگی شکل گرفته در طی سال های متمادی و نیز کیفیت غیر استاندارد داخلی (در بیشتر موارد) دانست.

بدیهی است که اصلاح انگیزه مصرف و جهت دهی گرایش مردم به سوی کالاهای ساخت داخل با صدور بخشنامه و... انجام نخواهد شد؛ بلکه از طریق ارتقای فرهنگ مصرف و تولید جامعه ممکن خواهد شد. مردم باید احساس کنند  که تحمل فشارهای ناشی از کاهش مصرف و یا تغییر گرایش به سوی مصرف تولیدات داخلی در نهایت به نفع خودشان است و به ایجاد نوعی اقتصاد و روابط اجتماعی درونی و مطلوب می انجامد.

باید فرهنگ اعتماد به کالای داخلی در جامعه را نهادینه کرد و با تقویت باور عمومی نسبت به کالاهایی که آزموده شده اند الگوی مصرف داخلی را بهبود بخشید.

برای بهبود کیفیت تولید باید نظام توزیع را نیز بهبود بخشید؛ زیرا در شرایط کنونی بازار، سهم عوامل توزیع از سود، بیشتر از تولیدکنندگان است و این کیفیت تولید داخلی را تحت الشعاع قرار می دهد.

این که به غلط روی برخی اجناس عبارت «برای صادرات» حک می شود، این گونه وانمود می شود که ما در داخل تنها کالاهای بنجل مصرف می کنیم. بنابراین، باید جنس بهتر را مصرف کنیم. باید دانست که توجه به بهبود کیفیت کالا برای تأمین بازار مصرف داخلی به مراتب مهم تر از توجه به راهبرد توسعه صادرات و بازاریابی خارجی است.

2. از سوی دیگر، وضعیت نابهنجار مصرفی جامعه طوری است که تنها نمی توان آن را با فرمول های اخلاقی کنترل کرد، بلکه دولت با کنترل مصرف و ریاضت و قناعت و... راه را برای رسیدن به اقتصادی سالم و شکوفا و پویا بر پایه اصول ایدئولوژیک اسلامی هموار کند.

3. الگوی مصرف را نمی توان تنها با افزایش قیمت ها تغییر داد، بلکه باید در کنار روش های تبلیغاتی و آموزش و برانگیختن مردم به شیوه زندگی، امتیازهای مالیاتی پیش بینی شود یا مجازات هایی در مورد اسرافگران اعمال شود.

4. ارائه الگوهای مصرفی قابل قبول و مطابق امکانات و شئون اسلامی. دین می تواند یک عامل مؤثر در تغییر مصرف و منتقد تأثیرات مخرب آن باشد.  عالمان دین می توانند با تکیه بر آموزه های دینی و الگوهای برانگیزاننده مردم را به محدود کردن امیالشان به کالاها و تجارب مصرفی ترغیب کنند. جهت گیری ارزشی، شروع مفیدی برای نقد دینی، از مصرف گرایی است.

برگرفته ازکتاب:الگوی مصرف در اسلام و غرب/مجید نوریان.